Lengo-de-serp(-dóu-Pourtugau)
Ophioglossum lusitanicum
Ophioglossaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-lanceto, Erbo-sèns-costo.
Nom en français : Ophioglosse du Portugal.
Descripcioun :Li lengo-de-serp soun de planto sènso flour (teridoufito) proun curiouso, emé uno foundo facho d'uno partido esterlo en formo de "fueio", e d'uno partido fertilo, la "lengo", au bout d'un pecou ounte soun estaca lis espourange (10 à 35 paréu). Aquelo lengo-de-serp, la mai pichoto, se destrìo de si cousino que se vèi dos "fueio" que sorton dóu sòu. Trachis en coulounìo sus li sablo .
Usanço :L'erbo-de-la-lanceto èi couneigudo, despièi l'Age-mejan pèr sougna li blessaduro. Se n'en fasié uno poutingo.
Port : Erbo
Taio : 3 à 7 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ophioglossum
Famiho : Ophioglossaceae
Ordre : Ophioglossales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 2 cm
Flourido :
Setèmbre - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Óutobre à mars
Liò : Tepiero sablouso
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Ophioglossum lusitanicum L., 1753
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753